Winssen


Reeds in de Romeinse tijd werd Winssen bewoond zoals opgravingen hebben aangetoond. De Middeleeuwse bewoning was geconcentreerd langs de overloopgeulen, zoals de tegenwoordige Leegstraat en de Notaris Stephanus Roesstraat. De overloopgeulen fungeerden als veedriften waarlangs het vee vanaf de hoeven naar de gemeenschappelijke weiden werd gedreven. De eerste vermelding van de naam Winssen dateert uit de vroege Middeleeuwen. In 1028 heette het Windeshem. De betekenis zou kunnen zijn: woonplaats aan de grens van het Rijk van Nijmegen. Want 'winde' betekent grenszijde en 'hem' ook wel 'heem' betekent woonplaats of dorp. In de twaalfde eeuw kende men reeds het adellijk geslacht van Winsen. Of leden van het geslacht van Winsen het zogeheten Huis te Winssen hebben bewoond is niet met zekerheid te zeggen. In 1584 werd het slot in brand gestoken. Het werd hersteld door Johan van Gendt van Winssen. De laatste eigenaar, Von Nagel-Doornick, liet het Huis te Winssen in 1815 slopen.

Herenboerderij Het Hoogh Huys in de Leegstraat

Rijksmonumenten in Winssen

De kerktoren van de voormalige Rooms-Katholieke kerk staat op het kerkhof aan de voet van de hoge Waalbandijk. De 15de-eeuwse toren is een overblijfsel van de in 1941 gesloopte neo-romaanse gotische parochiekerk, die een middeleeuwse voorgangster verving. De nieuwe kerk werd niet, zoals zijn twee voorgangers aan de oude toren gebouwd, maar verrees even ten zuiden hiervan. 
De nieuwe R.K. Antonius van Paduakerk werd gebouwd in 1938 naar een ontwerp van de architecten Koos van Buijtenen en Frans Vervest in de stijl van de Delftse School. De kerk is een driebeukige pseudobasiliek en heeft en dwarsschip. De kerk heeft geen toren. Wel staat op het dak een achtzijdige dakruiter. Hierin bevindt zich de klokkenstoel. 
Van de kerkramen is een uitgebreide kijkwijzer samengesteld en te raadplegen, klik op de link: kerkramen
De Hervormde kerk aan de Not. Stephanus Roesstraat staat op een kleine begraafplaats, gebouwd als zaalkerkje in 1805 en vergroot in 1873 met een dwarspand en voorzien van een klokkentoren. In 1950 is het gebouw opnieuw hersteld en iets gemoderniseerd. 
De R.K. pastorie aan de Not. Stephanus Roesstraat nr. 31 is een ruim herenhuis met verdieping en een vijf traveeën brede voorgevel, gebouwd in 1835. Het zeer gave front van deze brede lijstgevel bezit een hardstenen plint, brede toegangsdeuren met houten deuromlijsting met deklijst op consoles en schuifvensters.
Huis Bloemenstein aan de Van Heemstraweg is een herenhuis-hoeve met verdieping en schilddak, waarvan de rietdekking boven het middenvenster van de verdieping is opgewipt. Op een gevelsteen in de rechter zijgevel de inscriptie: A.Bloem/1842. De vijf traveeën brede voorgevel heeft een monumentale deur met bolgeschaafde panelen en een houten deuromlijsting met consoles en hoofdgestel.
Het Paradijs, Dijk nr. 41, is een kleine dijkboerderij gelegen nabij de oude dorpstoren. Tegen de voorgevel een geschilderde zonnewijzer, aangebracht 'Anno 1798' en in 1933 vernieuwd, blijkens de toevoeging 'Reno 1933'. Volgens de overlevering zou de zonnewijzer daar op aanwijzing van een Franse pater zijn aangebracht. Op donderdagavond 2 juli j.l. is de woonboerderij door brand, als gevolg van blikseminslag, grotendeels verloren gegaan.
Brouwershofstad aan de Leegstraat 41 is een 17de-eeuwse boerderij op L-vormige plattegrond en in de voorgevel een onvolledig stel jaarankers dat het jaartal 169(?) aangeeft. Het rechter gedeelte van het voorhuis met overwelfde kelder en ruime opkamer, de herenkamer, heeft een topgevel met in- en uitzwenkende contouren. Het 17de-eeuwse gedeelte is in de tweede helft van de 18de eeuw naar links uitgebreid. Het bedrijfsgedeelte dateert behoudens het oudere gebint uit het eind van de 19de eeuw.
De Beatrixmolen, een windkorenmolen, aan de Molenstraat staat op een belt en bestaat uit een met riet gedekte achtkant op een dito bakstenen voet, waarvan de hoeken zijn verzwaard en onderling door middel van boven zijn verbonden. De romp heeft boven de begane grond drie verdiepingen en een wiekenkruis met ijzeren roeden. De molen, oorspronkelijk een poldermolen afkomstig uit Alphen aan de Maas, werd ca. 1835 naar Winssen overgeplaatst. Hij kreeg pas in 1938 zijn huidige naam ter gelegenheid van de geboorte van prinses Beatrix. In 1955 werd de molen gerestaureerd.
De herenboerderij Het Hoogh Huys ligt aan de Leegstraat 14, een oude noord-zuid-as die leidde van de dorpskern naar de zuidelijk gelegen veeweiden. De Leegstraat was in 1868 al verhard. De kapitale T-boerderij met een fors driebeukig achterhuis is in 1803 gebouwd door Willem Libotté (1763-1839) een landbouwer, die zich meer bezig hield met politiek dan met boeren. Hij was lid van de Provinciale Staten van Gelderland en was ook lid van de Eerste Kamer. Het ligt voor de hand dat er, gezien de hoge en veilige ligging van het erf, eerdere bebouwing moet zijn geweest. De deuren in het voorhuis met panelen met schouderboogmotief (achttiende eeuw) wijzen in die richting en zijn waarschijnlijk in de huidige boerderij hergebruikt. Evenals de met Bijbelse voorstellingen betegelde schouw in de zuidelijke voorkamer.

Tijdlijn/Canon van Beuningen

Canon van Beuningen in 50 vensters vermeldt de geschiedenis van Beuningen, Ewijk, Weurt en Winssen. Het laat zien hoe mensen hier vroeger woonden en leefden. Vanaf de eerste bewoners duizenden jaren geleden tot de mensen van nu. Klik op de knop CANON op de startpagina.

Spannende verhalen over de historie van Winssen.

Het boerke van Winssen. Klik op de link: Boerke van Winssen

Crime Passionel van Baudoin. Klik op de link: Crime Passionel


De zeeheld uit Winssen

Piet van de Geer, amateurhistoricus en oud bestuurslid van onze Stg. HBB, ontdekte dat de wieg van zeeheld Willem Joseph van Ghent in 1626 in het kasteel van Winssen stond. Mede door zijn graftombe in de Utrechtse Dom kreeg Van Ghent landelijke bekendheid. Lees het hele verhaal van de auteur door op de link te klikken:  De zeeheld uit Winssen

Op de website www.wjvanghent.nl staan veel wetenswaardigheden over Winssens beroemde zeeheld. Deze site gemaakt door Geert Rolf wordt nog verder vervolmaakt. De nieuwste versie van het verhaal vind U door op de volgende link te klikken: Van Ghent komt uit Winssen



Fietsroute langs monumenten in Beuningen, Ewijk en Winssen.

Een historische recreatieve fietstocht van ca. 20 km gemaakt langs verscheidene historische gebouwen en/of monumenten in het prachtige rivierenlandschap van de gemeente Beuningen.
De tocht gaat over landelijke weggetjes en een stuk dijk o.a. langs (voormalige) kastelen, boerderijen, kloosters, kerken, dijkmagazijnen, deftige herenhuizen, een Romeinse nederzetting en zowaar een mausoleum. Klik op de link: Fietsroute langs monumenten in Beuningen, Ewijk en Winssen voor deze mooie route.

Haneman, reeds in 1585 is er sprake van de zogenaamde Hannemansche goederen in Winssen. Deze behoorden toe aan de kartuizers van het klooster Bethlehem te Roermond, die ook in Nijmegen een fraterhuis bezaten in de Bottelstraat in de Benedenstad. Deze 'geestelijke' goederen bestonden uit de boerderijen: de Groote en Kleine Hanneman, Poelhof en Nieuwhof.
Op 18 april 1922 kocht Antonius Hendrikus Janssen 'een hofstede bestaande uit huis, schuur, boomgaard en tuin te Winssen en een perceel bouwland met fruitbomen op den Haanman aldaar'. Hij vestigde zich daar met zijn gezin, met als jongste zoon Petrus Arnoldus (Piet) Janssen (05-07-1933) die het bedrijf voortzette. Klik op de link voor een filmpje: Haneman